door Marga van Holsteijn |

Al dansend kwam ik hem tegen. Een knappe, lieve Cubaan, die op dat moment in Nederland studeerde. We waren stapelverliefd op elkaar. Toen zijn studie afgerond was, moest hij weer terug naar Cuba. Na korte tijd ben ik hem achterna gereisd en trouwden we, helemaal op zijn Cubaans:  op teenslippers, in een rammelende auto en met een maaltijd van rijst, bonen, het geslachte huisvarkentje en veel rum.

De dochter van Emilio, Rosio van 7 jaar, was gezellig de hele tijd bij ons. Emilio was al enige tijd gescheiden van haar moeder. Op dat moment was ik me helemaal niet bewust van het feit dat ik op dat moment stiefmoeder werd. Zo voelde het helemaal niet. Maar ik wist ook niet hoe dat zou móeten voelen en wat ‘stiefmoeder zijn’ zou inhouden. 

Jaloers
Vlak na de bruiloft moest ik weer terug naar Nederland, in afwachting van de papieren voor Emilio, zodat hij naar Nederland kon komen. Ik was echt jaloers op dat kleine meisje, want zij kon bij haar vader zijn. Voor dat gevoel heb ik me lang geschaamd, ik vond het ontzettend kinderachtig. Totdat ik na een aantal jaar van andere stiefmoeders hoorde dat zij dat gevoel ook kenden. 

Blijdschap en heimwee
In de tussentijd had ik met Emilio alleen telefonisch contact, tot het moment dat Emilio na een half jaar naar Nederland kon komen. Wat waren we blij om echt bij elkaar te zijn! 

Tegelijkertijd was er bij Emilio de heimwee naar zijn dochter en andere familie in Cuba. Op dat moment realiseerde ik me dat hun familieband heel stevig is en dat die altijd een grote rol zou spelen in onze relatie. Niet alleen omdat een familieband er altijd zal zijn, maar ook vanwege de enorme afstand. 

Tijd voor onze relatie
In die begintijd waren we vooral bezig met onze relatie. Dansen, naar feestjes, etentjes organiseren met vrienden. We hadden alle ruimte voor onszelf, omdat we geen praktische zaken, zoals een bezoekregeling, hoefden te organiseren. Dus dat was heel fijn! 

Een halfzusje
Na 1,5 jaar werd onze dochter Alissa geboren. Rosio had opeens een halfzusje in Nederland. Later realiseerde ik me hoe moeilijk dat geweest moet zijn voor haar. Wij met zijn drieën hier, en zij in Cuba. Kort geleden heeft zij gezegd dat ze inderdaad vaak het verdrietige gevoel had dat ze niet bij ons hoorde. 

Niet naar Nederland
Rosio kon de eerste jaren helaas niet naar Nederland komen, om financiële redenen, maar ook omdat haar moeder dat moeilijk vond. Emilio bezocht haar wel elk jaar in Cuba, en af en toe gingen Alissa en ik mee. Rosio vond het erg leuk om langere tijd met haar vader en haar halfzusje te zijn. Ook zij en ik konden het samen goed met elkaar vinden, ondanks (of dankzij?) het feit dat ik me geen stiefmoeder voelde en we natuurlijk in haar vertrouwde omgeving bij mijn schoonfamilie verbleven. 

Contact met de ex
De moeder van Rosio zag ik alleen vluchtig als we in Cuba waren. Dan was het contact prima, ik was gewoon de vrouw van haar ex, waar ze ogenschijnlijk geen moeite mee had. 

Emilio had met zijn ex regelmatig telefooncontact over opvoedkundige en financiële zaken m.b.t. Rosio. Daar heb ik me nooit mee beziggehouden, dat was echt iets tussen hen. 

Het is míjn papa!
Toen Rosio wat ouder was, kwam ze wel naar ons op vakantie. Dan bleef ze langere tijd, een paar maanden, en hoorde er helemaal bij. Voor haar én voor Alissa was dat soms best ingewikkeld. 

Want wie mocht er bij papa zitten? Alissa riep: ’Het is mijn papa!’, wat voor Rosio pijnlijk was om te horen, want tenslotte was zij al veel langer de dochter van Emilio. En bovendien zou ze hem weer voor lange tijd moeten missen. 

(Half-)zus?
Ook merkte ik dat Rosio soms jaloers was als ik Alissa aandacht gaf. Dan realiseerde ze zich dat Alissa wél en zij niet mijn dochter was, en miste ze haar moeder extra. 

Ondanks de onbewuste strijd om aandacht waren de meiden dol op elkaar. Ze noemden elkaar geen halfzus, maar zus. 

Poging tot gezinshereniging
Rosio wilde als tiener graag bij ons in Nederland wonen. Met toestemming van haar moeder heeft Emilio het proces van gezinshereniging in gang gezet. Helaas waren de eisen zodanig dat dit niet gelukt is. Rosio kan hier dus niet officieel wonen als kind van Emilio. Dat was verdrietig en pijnlijk. 

Was het wél gelukt, dan had het vergaande consequenties gehad, op verschillende gebieden:  financieel, studie en/of werk van Rosio, maar ook in het gezin. Dan had ik meer de positie van stiefmoeder gehad.

Huisregels
Dat merkte ik in de periodes dat Rosio bij ons was. In eerste instantie leek het vakantie, maar dan wel een hele lange, dus vond ik dat ze zich aan bepaalde regels moest houden. 

Bijvoorbeeld over beeldscherm- en bedtijd. Ze zat erg veel op internet. Logisch dat ze er van wilde profiteren, want er was nauwelijks internet op Cuba. Dat snapte ik, maar tegelijkertijd irriteerde het me dat ze de hele dag, tot diep in de nacht, alleen maar aandacht had voor het beeldscherm en dat ze nauwelijks tijd en zin had om te eten. En om te slapen.

‘Eten’ was sowieso een issue. In Cuba is het de gewoonte dat je eet wanneer je trek hebt (eigenlijk heel logisch en gezond). Ieder zit op verschillende tijden aan tafel of op de bank te eten.

Dat we hier om 19 uur gezamenlijk eten, was echt nieuw voor Rosio. 

Verwachtingen
Ik deed extra mijn best als Rosio hier was. Ik had zin om haar mijn favoriete plekken van de stad of van Nederland te laten zien. Bovendien wilde ik haar een keer meenemen naar mijn werk en mijn collega’s, om een kijkje te nemen in een andere werkcultuur. En ik regelde een korte fotografie- en gitaarcursus zodat ze haar hobby’s wat meer kon verdiepen.

Het leek me leuk voor haar om op deze manier de Nederlandse cultuur te leren kennen, die tenslotte heel anders is dan de Cubaanse. Maar ze was niet zo enthousiast als ik verwacht had. En ik was daar teleurgesteld over, tot ik me realiseerde dat mijn verwachtingen niet overeenkwamen met haar wensen. Zij was volmaakt gelukkig in ons huis en achter haar laptop.

Verantwoordelijkheid
Emilio wilde Rosio helpen om zich meer te ontwikkelen wat betreft zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Dus leerden we haar de beginselen van het koken, opruimen en schoonmaken. We openden voor haar een rekening zodat ze in de tijd dat ze hier was haar eigen geld kon beheren. En we vonden een klein bijbaantje zodat ze wat geld kon verdienen om mee terug te nemen naar Cuba. Dat was overigens geen onverdeeld succes, want folders rondbrengen in de sneeuw was voor haar misschien een brug te ver….

Speciale rol
In zijn poging om Rosio wat zelfstandigheid en verantwoordelijkheid te leren, was Emilio best streng naar haar. Daar was ik het niet altijd mee eens, dus dat gaf weleens wrijving tussen ons. Voor Rosio had ik als stiefmoeder een aparte rol met meer afstand, waardoor ze de veiligheid voelde om haar ei kwijt te kunnen en om te kunnen uithuilen. Ik kon haar de steun geven die ze op dat moment nodig had.

Eigen leven
Ik ben stiefmoeder van een (tegenwoordig) jonge vrouw. Ze is al een tijd niet in Nederland geweest, vanwege haar relatie en haar werk maar zij heeft met haar vader wekelijks telefoon-/videocontact. Het is leuk om haar dan te zien en te spreken. Ze heeft haar eigen leven vormgegeven in Cuba. Samen met haar vriend huurt ze een appartement en ze is bezig met haar carrière als fotografe.

Vergelijkbare ervaringen
De dingen die ik als stiefmoeder ben tegengekomen zijn voor een groot deel vergelijkbaar met ervaringen die de meeste stiefmoeders hebben: heftige emoties bij mezelf, verwachtingen en oordelen, meningsverschillen met mijn man, de strijd tussen dochter en stiefdochter, de relatie met de biologische moeder. 

Andere ervaringen
Daarnaast speelt bij ons de cultuur een grote rol: het verschil tussen de Cubaanse en de Nederlandse cultuur. De manier van opvoeden, verschillende gewoontes en gebruiken, verschil tussen mannen en vrouwen, de sterke familieband. En het belangrijkste is: de verbinding met de wortels waar je vandaan komt. Er is bij mijn man altijd een verlangen naar zijn familie, land en cultuur. En het feit dat zijn dochter Rosio, Alissa’s zus en mijn stiefdochter zo ver weg woont, heeft altijd grote impact op ons allemaal. Zeker ook voor Rosio zelf. 


In de rubriek ‘Stief schrijft’ verwoordt een stiefouder zijn of haar eigen verhaal.
Bovenstaand verhaal is geschreven door Marga van Holstein (www.praktijktrotsemoeders.nl).

Gerelateerde artikelen