Gaan samenwonen is op zich al een hele stap, laat staan als je dat doet met (wederzijdse) kinderen. Want waar ga je wonen en hoe maak je een thuis van jullie huis? Een goede voorbereiding is het halve werk. Zeven tips.
1 – Leg een stevig fundament
Zijn jullie klaar met latten en willen jullie elke dag naast elkaar wakker worden? De droom van one happy family is een prachtig en liefdevol vooruitzicht, maar er komt ook veel bij kijken. Twee gezinnen samenvoegen kost veel energie. Bedenk samen vooraf heel goed waarom jullie willen samenwonen. Verliefdheid is mooi, maar tegelijkertijd wil je een solide basis vormen voor de kinderen. Er kunnen ook praktische beweegredenen zijn om onder één dak te gaan wonen. Want waarom zou je heen en weer blijven reizen tussen jullie huizen, inclusief de dubbele financiële lasten?
Hoe dan ook, jullie liefde is het fundament van jullie nieuwe samengestelde gezin. Bedenk dus in alle eerlijkheid of dit fundament stabiel en sterk genoeg voelt om toekomstige tegenslagen te overwinnen. De nieuwe situatie, waarin jullie naast geliefden ook gezamenlijk ouders zullen zijn, kan veel van jullie relatie vragen. Jullie hebben de verantwoordelijkheid om deze nieuwe familie gelukkig en compleet te maken. Als jullie voor deze stap kiezen, ga er dan ook voor de volle 100% voor.
2 – Bepaal waar gaan jullie wonen
De keuze voor een huis kan een behoorlijke puzzel zijn, zeker als er een of twee exen zijn waarmee jullie rekening moeten houden. Soms ligt de beslissing voor de hand, bijvoorbeeld als er alleen één stiefouder is die bij het gezin komt inwonen. Voor de kinderen is het fijn dat ze in hun vertrouwde huis blijven wonen, al zal het voor hen natuurlijk wel anders voelen zodra er iemand bij ze intrekt. Maar vooral als stiefouder zal het wennen zijn om in het echtelijk huis, met bijbehorende geschiedenis, te gaan wonen. Bedenk voordat je intrekt, hoe je ruimte voor jezelf kunt maken. Bijvoorbeeld door een werk- of hobbyplek voor jezelf te maken, eventueel in een gedeelde (speel)ruimte.
Het wordt ingewikkelder als jullie allebei kinderen hebben. Want trekt het ene gezin dan bij het andere in, omdat dat financieel misschien handiger is, of zoeken jullie een compleet nieuw huis zodat het dan voor iedereen een frisse start is? Of misschien kiezen jullie voor een alternatieve vorm door twee huizen naast elkaar te betrekken en daar een doorgang in te maken. Uiteraard spelen allerlei factoren een rol, waaronder financiële afwegingen, maar ook praktische zaken zoals de reisafstand naar ieders school of sportclubs. Probeer de verschillende scenario’s, met de bijbehorende effecten en kostenplaatjes, zo ver mogelijk uit te denken.
Waar jullie ook gaan wonen, probeer de kinderen op een voor hun leeftijd gepaste manier te betrekken, zodat het samenwonen voor hen ook een feestje wordt. Laat ze meehelpen met klussen, door bijvoorbeeld zelf hun kamer te verven of te versieren. Zorg er in elk geval voor dat er voor iedereen genoeg fysieke (en mentale) ruimte is. Dit kan helpen om de veranderingen beter te verwerken. Bij kinderen, en zeker bij tieners, kunnen de emoties en territoriale strijden soms hoog oplopen. Geef dus, zeker in het begin, iedereen een eigen plekje om zich terug te kunnen trekken.
3 – Maak een (stief)plan
Na een spannende periode met veel gepuzzel, geklus en het verhuizen, gaan jullie dan eindelijk onder één dak wonen. Bij voorkeur ligt er nu een wat rustigere periode in het vooruitzicht, en kunnen jullie genoeg tijd met elkaar en het gezin doorbrengen. Ongetwijfeld loop je tegen dingen aan die je vooraf niet had kunnen bedenken. Samenwonen gaat, zeker met meerdere kinderen, nou eenmaal niet vanzelf. Want de kinderen kunnen zich gaan verzetten zich tegen de nieuwe situatie, omdat ze hopen dat hun eigen ouders nog bij elkaar komen.
Maar ondanks alle problemen is het wel degelijk mogelijk om van een nieuw samengesteld gezin een vlot en gelukkig geheel te maken. Het vooraf opstellen van een (stief)plan kan heel verhelderend werken. Een stiefplan kun je opvragen bij een coach of bureau dat gespecialiseerd is in stief gerelateerde zaken, maar je kunt er ook zelf een opstellen. In een stiefplan spreek je concreet met elkaar af hoe je met bepaalde zaken omgaat. Het geeft houvast bij het opstellen van de regels in huis: jullie kiezen samen één opvoedstijl en je spreekt af wat de rol van de stiefouder(s) is bij de opvoeding van de kinderen. Maar ook praktische en financiële zaken komen aan bod in een stiefplan. Wie betaalt wat als jullie met zijn allen op pad gaan? Zo maak je moeilijke onderwerpen bespreekbaar en expliciet, zoals financiële afspraken, verdeling van de huishoudelijke taken, opvoeding van de kinderen en de rol van de ouder en stiefouder. Door hier in een vroeg stadium over na te denken kun je veel onenigheid voorkomen. Een goede voorbereiding is het halve werk!
4 – Maak samen duidelijke regels en hou je daaraan
Alles staat of valt met heldere afspraken. Kinderen zijn gebaat bij duidelijkheid en consequentheid. Dus bedenk samen welke regels noodzakelijk zijn en probeer zo min mogelijk strijd te maken van dingen die minder belangrijk zijn. Pick your battles. Is die opgeruimde kamer echt noodzakelijk? Belangrijker is het om gevaarlijk of bovenmatig irritant gedrag te corrigeren. Laat de kinderen ook meedenken over de regels in huis, zij hebben er tenslotte het meeste mee te maken. Wat de regels ook worden, probeer consequent te zijn en dezelfde regels voor alle kinderen aan te houden.
5 – Blijf positief
Niemand houdt van ruzie. Zeker niet kinderen die al genoeg meegemaakt hebben. Dus als er bij jou een grens overschreden wordt, geef dat dan rustig aan. Wat er ook gebeurt, jij hebt altijd de keuze om op een bepaalde manier te reageren. Probeer zo min mogelijk te straffen. Kijk vooral naar wat er goed gaat en loof kleine vooruitgangen. Iedereen houdt van positieve bevestiging en met geduld en begrip bereik je veel meer. Dus wees de gezonde volwassene en blijf zo kalm en zo positief als mogelijk. Wil je je hart luchten, zoek dan familie, vriend(inn)en of een Facebook-groep op.
6 – Steek er energie in, maar probeer niet te hard
Zeker de beginperiode is er een van veel investeren. En daar zie je niet meteen resultaat van. De energie en moeite zal grotendeels van de volwassenen moeten komen om de kinderen een goed gevoel te geven. Bijvoorbeeld door gezellige gesprekjes aan te knopen, te helpen met huiswerk, veel te knuffelen, of extra lange bedtijdverhaaltjes voor te lezen. Creëer met elkaar nieuwe gezinsrituelen. Stel de kinderen op hun gemak door uit te leggen dat het op dit moment voor iedereen moeilijk is, maar dat het allemaal wel goed komt.
Maar je kunt ook te hard proberen. Natuurlijk wil je punten scoren om de beste stiefouder ooit te worden, maar forceer het niet door té lief, té cool of té begrijpend te doen. Kinderen voelen dit haarfijn aan en kunnen hier misbruik van gaan maken. Wees gewoon jezelf.
7 – Neem de tijd
Het perfecte gezin bestaat niet. En een samenvoeging van twee gezinnen heeft tijd nodig. Stapje voor stapje wordt het beter. Steun elkaar als partners en bespreek lastige dingen onder vier ogen. Probeer met elkaar in verbinding te blijven, want als jullie goed met elkaar blijven communiceren kunnen veel onzekerheden en irritaties worden voorkomen. Blijf er bovenal samen de schouders onder zetten. En als jullie ergens niet uitkomen, schakel dan hulp in, bijvoorbeeld van een coach die gespecialiseerd is in stiefproblematiek.
Neem vooral ook tijd voor elkaar, dus blijf samen leuke dingen doen om jullie relatie sterk te houden. Mét, maar ook zeker zonder de kinderen.
Geschreven door Natalie Holtslag
Eerder gepubliceerd in STIEF m/v nummer 1
